Menopoz sıkıntıları nelerdir, bu durum için ne yapılabilir?

“Menopozdaki kişilerin en büyük sorunu, menopoz şikâyetleridir. Ateş basması, sıkıntı, terleme vs… kadınlar bunlarla baş edemezler. Kışın soğukta kapıyı, camı açtırır ben yanıyorum diye, ailesini dondurur. Sinirlilik gibi durumların hepsi hormon eksikliğine bağlı durumlardır. Bu her kadında aynı değildir, kimisi çok rahat geçirir kimisi sıkıntılı geçirir. Biz bu hastalara ağır geçirmesinler diye menopoz geçiş döneminde tedaviler veriyoruz, hormon replasmanı veriyoruz ancak son yıllarda çıkan bazı yayınların olumsuz etkisiyle kadınların bu tedavinin kansere yol açtığı endişesine yol açmıştır. 2002’de yapılan WHI çalışmasına göre, menopoz döneminde bir kadın beş yıl süreyle hormon replasmanı alırsa bir grup, bir grupta almaz ise beş yıl sonra bakıldığında hormon replasmanı alan grupta meme kanseri on binde 38 görülüyor. Hormon replasmanı almak on binde sekiz artırıyor. Bu on binde sekiz korkusu, uykusuz, çok sıkıntılı, cinsel problemli gibi durumlara yol açıyor. Kadınlar rahatlıkla kullanabilirler bunları, Türkiye’de kimse beş yıl kullanmaz zaten, bir iki yıl kullanırlar. Bu açıdan artmış bir risk yoktur. Sadece ilaç satmak için uydurulan bir haberdir bu. Bilimsel bir oyundur bu, artış falan yoktur. Net rakam, on binde sekiz kadın da görülür. Bin de bir bile değil. Binde birlik bir risk için kadınların ikinci baharlarını sıkıntıyla, ateş basmasıyla, terleme, uykusuzluk, cinsel problemlerle yaşamaları mantıklı değildir.”

Kadınların menopoz sonrasında ya da cinsel ilişkiye bağlı olarak görülen kanamalar için acilen bir hekime başvurmasının önemi nedir?

“ Menopozda kanama eşittir anormaldir. Hekime başvurduğunda, altında hormon eksikliğine bağlı bir kanama yoksa altında Ki bu çok basit bir polip tek parçası veya miyomdan başlayıp kanser spektrumu bile olabilir. Unutmamak gerekir ki menopoz çağı, yaşlılık çağının başlangıcıdır ama yaşlılık değildir. Hayatın ikinci baharıdır ama bu ikinci baharı yaşamak için önemi alınmalıdır.”

Menopoz sonrasında kanama geçiren bir kadına hangi tetkikler yapılmalıdır?

“Menopoz sonrasında kadınların düzenli bir şekilde kontrole gitmesi gerekiyor. Menopoz, vücudun biraz daha olgunlaştığı, tüm hastalıkların biraz daha arttığı bir dönemdir. Menopoz sonrası kadınlarda düzenli olarak simir kontrolleri yapılmalıdır. . Yumurtalıklarının boyutlarına bakılmalı. Meme kanseri de bu dönemlerde artış gösteriyor. Sonra mamografi, ultrasonografi yapılmalı. Kalp hastaları açısından risk faktörü olarak değerlendiriliyor. Kolesterol de bunların içinde. Kanama varsa dediğim gibi aksini ispat etmedikçe kanserden şüpheleniriz. Buna da şöyle bir şey yaparız: 3 milimetrelik plastik kanallarla, biyopsilerle örnekleme yapıyoruz. Kansere bağlı olmadığını anladıktan sonra tedavisini yapıyoruz.”

Erken menopozdaki kanamalar daha mı tehlikelidir?

“Erken menopoz kanamaları daha tehlikeli değildir. Çünkü yaş ilerledikçe kanser olma ihtimali artmaktadır bu anlamda erken menopoza girme tehlikeli değildir. Ancak üreme fonksiyonlarının yanında başka riskler de vardır. Kadınlık hormonlarının üreme dışında pek çok faydaları vardır. Örneğin, kalp rahatsızlıklarına karşı koruyucudur. Yapılan araştırmalarda kalp krizi geçirme ihtimalleri karşılaştırılmıştır. Menopoz sonrasındaki kadınlarda kalp krizi geçirme riski menopoz öncesindeki kadınlardan yedi kat daha fazladır. Östrojen kalp krizinden korumaktadır. Kemik erimesi açısından da östrojen kadını korumaktadır. Kadının psikolojik durumunda östrojen etkili bir hormondur. Bunun dışında ter basması, ateş basması, uykusuzluk da menopoza eşlik ediyor. Bir kadın 30 yaşında menopoza girerse tüm bunları yaşayacaktır. Kadının önünde de uzun yıllar olduğu için kemik erimesi, kalp krizi riski artacaktır. Bu olmasın diye bu kadınlara doğal menopoz yaşına gelene kadar adet gördürecek östrojen ve progesteron) içeren tedaviler veririz ki en azından yaşam standartları olumsuz etkilenmesin.”

Erken menopoz nedir, hangi faktörlere bağlı olarak erken menopoz görülebilir?

“40 yaşın altında bir kadın menopoza girerse buna erken menopoz denir. Bunun pek çok faktörü var ama büyük çoğunluğu genetik faktörlere bağlıdır. Kırk yaşın altında derken bir kadın menopoza 15 yaşında da 20 yaşında da 25 yaşında da girebilir. 30 yaşın altında menopoza giren kadınlarda daha çok genetik faktör görülebilir mesela yumurtalıkların gelişmemesi gibi bir duruma neden olabilir. Bunun dışında radyasyona bağlı da görülebilir. Mesela kemoterapi gördü, radyoterapi gördü. Bunlar yumurtalıkları kısırlaştırır. Günümüzde en popüler şey kanser arttı, buna bağlı da kadınlar genç yaşta kanser oluyorlar ve doğurganlıklarını korumak istiyorlar. Yani 30 yaşında yumurtalık kanseri, meme kanseri veya lenf kanseri olan kadınların doğurganlıklarını korumaları için yapılacak tedaviler, kemoterapi, radyoterapi yumurtalığı kısırlaştıracağı için kadın uyamayabilir. Bu durumda yumurtalıkların yukarı asılması yani ışın sahasının dışına çıkarılması veya en popüler olan, yumurtalıkların çıkarılması dondurulup ve saklanması. Tedavinin ardından da organın nakledilmesi çok güncel konulardır.”

Menopoz sırasındaki her kanama kanser habercisi olabilir mi?

“Her kanama kanser belirtisi değildir ama menopoz öncesi ve menopoz sonrası kanamaları karşılaştırdığımızda, kanser olma oranı beş kat daha artmıştır. Rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, yumurtalık kanserleri bu yaşta daha sık görüldüğü için bu yaştaki kanamalara aksi ispat edilmedikçe kanser gibi değerlendiririz.

Menopoza giren kadında kanama normal midir? Bu durum hangi sorunlardan kaynaklanabilir?

“Adet dışı kanamalar, anormal rahim kanaması ve anormal kanama dersek bunlar her zaman anormaldir. Menopoza girme aşamasında yumurta düzensizliği sık görüldüğü için bu dönemde kanama olabilir ama unutmamak gerekir ki bu dönemler kadın hastalıklarının ve özellikle de kadın kanserlerinin daha sık görüldüğü yaşlardır. Dolayısıyla bu düzensiz kanamalar, çok masum bir sebepten menopoza girme kanamaları olduğu gibi bir kanserin habercisi de olabilir onun için mutlaka değerlendirilmesi gerekmektedir.”

Menopoz nedir? Adetlerin tamamen kesildiği dönem mi yoksa adetlerin düzensizleştiği dönem midir?

“Menopoz, terim anlamı olarak adetlerin bitmesi, durması anlamına geliyor fakat menopoz dediğimiz zaman kadın, menopoz çağında 45-50’li yaşlarda altı aydan daha fazla adet görmezse biz buna menopoz diyoruz. Ancak bir kadın menopoza aniden girmiyor bu bir süreçtir, menopoza girme sürecidir. Bu süreç kadınlarda değişiyor ama altı ay, bir yıllık bir süreçtir bu ve kadınlarda menopoza bağlı şikayetler başlar. Önce adetlerde bir düzensizlik oluyor, kanlamalar fazla ya da az oluyor. En son adetini de gördükten sonra eğer altı ay kanaması olmazsa biz buna menopoza girmiş diyoruz.”